TARSİM, 2025’te Türkiye tarımının en kritik dönemlerinden birinde çiftçilerin sigorta güvencesini büyüterek öne çıktı. Don ve kuraklığın etkisiyle risklerin arttığı yılda, tarım ve su yönetimi yatırımları, dijital dönüşüm projeleri, karekod zorunluluğu ve sulama modernizasyonu tarımda dönüşümün merkezine yerleşti.
Yılın başında yalancı baharın etkisiyle erken çiçeklenen meyve ağaçları, nisan ayında 65 ilde görülen don olaylarıyla büyük zarar gördü. Tarım ve Orman Bakanlığı, üreticilere yaklaşık 23 milyar liralık destek aktarırken TARSİM, don, kuraklık ve aşırı yağış risklerinde teminat kapsamını genişletti. Köy Bazlı Verim Sigortasında destek oranı yüzde 70’e yükseltildi, gelir koruma sigortası yaygınlaştırıldı.
Kuraklığın derinleşmesiyle İç Anadolu ve Güneydoğu’da toprak nemi kritik seviyelere geriledi. İzmir ve Bursa’da barajlar alarm verirken İstanbul ve Ankara’da doluluk oranları düşüşe geçti. Bakanlık, Ulusal Su Planı ile 10 yıllık yol haritasını açıklarken göller için eylem planları 2026’ya kadar devreye alınacak.
Sulama altyapısındaki dönüşüm, Türkiye Sulama Modernizasyonu-2 Projesi ile hız kazandı. Dünya Bankası’ndan sağlanan 757.1 milyon avroluk finansmanla DSİ; 22 baraj, 7 gölet, 3 yeraltı barajı, 70 sulama tesisi ve 193 taşkın koruma yapısını tamamladı. 321 projenin devreye alınmasıyla yaklaşık 70 bin hektar alan sulamaya açıldı.
2025’in en dikkat çeken adımlarından biri ise gıda güvenliğinde atıldı. 7 Haziran 2024’te başlatılan karekod uygulaması, 28 Temmuz 2025 itibarıyla tüm satış ve toplu tüketim noktalarında zorunlu hale geldi. Böylece tüketiciler ürünün üretim yeri, içerik ve denetim kayıtlarına doğrudan erişebilir hale geldi.
Dijitalleşme tarafında FAO ve EBRD iş birliği ile hazırlanan “Türkiye’de Tarıma Yönelik Dijital Teknolojiler Raporu” yayınlandı. TEKNOFEST 2025’te akıllı ahır ve otomasyonlu tarım sistemleri yoğun ilgi gördü.
TÜİK verilerine göre bitkisel üretimde tahıl ve diğer ürünlerde yüzde 10’un üzerinde düşüş öngörülürken meyve, içecek ve baharat grubunda azalışın yüzde 30’u aşması bekleniyor. Hayvansal üretimde ise küçükbaş hayvan varlığında artış, büyükbaşta sınırlı yükseliş gerçekleşti. Girdi maliyetleri, Tarım-GFE verilerine göre yıllık bazda yüzde 34’ün üzerinde arttı.
Kırsalda teknoloji ve üretim altyapısını güçlendiren IPARD III destekleri ile 26 bin proje hayata geçirildi, 105 bini aşkın istihdam oluştu. 1 Temmuz itibarıyla başlayan Genel Tarım Sayımı ise ülkenin tarımsal envanterini güncellemek üzere sürüyor.
2025’in sonunda tarım sektörü; risklerin yoğunlaştığı, sigorta ve koruma mekanizmalarının öne çıktığı, su yönetimi ve dijitalleşme odaklı bir dönüşüm yılı olarak kayıtlara geçti. TARSİM’in teminat genişlemesi ve prim destekleri, sektörün en kritik güvence adımı olarak öne çıktı.
KAYNAK: A.A