Uluslararası Emeklilik Denetçileri Örgütü (IOPS) ve OECD tarafından düzenlenen, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu (SEDDK) ile Emeklilik Gözetim Merkezi’nin (EGM) ev sahipliğinde gerçekleştirilen Küresel Emeklilik Forumu İstanbul’da başladı. Hilton İstanbul Bosphorus Oteli’nde iki gün sürecek OECD–IOPS Global Forum on Private Pensions, bu yıl “Bireyler için En İyi Sonuçlara Ulaşmak” teması işlenecek. 30’dan fazla ülkenin temsilcilerini bir araya getiren forumun açılış konuşmaları, IOPS Başkanı Astrid Ludin, OECD Finansal İşler Direktörü Dr. Carmine Di Noia ve SEDDK Başkan Yardımcısı Hande Hatunoğlu Kurtulan tarafından yapıldı.

Konuşmasında Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) ile ilgili detaylı açıklama yapan Kurtulan, “Kamu emeklilik sistemini tamamlayan ikinci ve üçüncü sütun olarak tasarlanan BES, bireylerin düzenli olarak tasarruf yapmalarına ve bu birikimlerini emeklilik fonları aracılığıyla yatırıma yönlendirmelerine imkân tanımaktadır. Katılımı teşvik etmek amacıyla, bir hak ediş mekanizması ve asgari ücrete endeksli bir üst sınır dâhilinde, devlet bireysel katkılara ek olarak yüzde 30 oranında katkı sağlamaktadır” dedi.

ÇALIŞAN SİSTEMİN BİR PARÇASI

Kurtulan, “2003 yılında sistemin hayata geçirilmesinden bu yana, küresel tecrübeler ve yerel ihtiyaçlar sistemin büyümesine yön vermiştir. 2013 yılı sonunda Bireysel Emeklilik Sistemi, nüfusumuzun yüzde 5.4’üne denk gelen 4 milyon katılımcıya ulaşmıştı. Katılımı daha da artırmak amacıyla aynı yıl Devlet Katkısı uygulaması başlatıldı ve bu adım hem katılımcı sayısını hem de birikimleri önemli ölçüde artırdı. Sonuç olarak, katılımcı sayısı 2022 yılında 14.5 milyona yükseldi. Aynı yıl devlet katkısı oranı yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkarıldı ve bugün itibarıyla yaklaşık 18 milyon katılımcı ve çalışan sistemin bir parçası durumundadır” diye konuştu.

“Otomatik Katılım Sistemi, 2017 yılında başlatılmış ve çalışanların işverenleri aracılığıyla sisteme dâhil olmaları sağlanmıştır” diyen Kurtulan, şunları söyledi:

“Başlangıçta 3.4 milyon çalışanla başlayan sistem bugün 7.7 milyon katılımcıya ulaşmıştır. 2021 yılında yapılan bir başka reformla, 18 yaş altı vatandaşların da sisteme katılımına olanak tanınmıştır. Bu sayede, erken yaşlarda tasarruf alışkanlığı ve finansal okuryazarlığın geliştirilmesi hedeflenmiştir. Elbette, bu kadar geniş bir ekosistem küresel değişimlerden ve demografik dönüşümlerden etkilenmeden kalamaz. Bu nedenle, sistemin ihtiyaçlara uygun şekilde gelişimini sağlamak için paydaşlarımızla sürekli olarak çalışıyoruz.”

YENİ REFORM PROJESİ: TES

Kurtulan, Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) ile de “22 yıllık tecrübemizle, emeklilik sistemimiz dayanıklılığını ve güvenilirliğini kanıtlamış durumda. Ve şimdi Tamamlayıcı Emeklilik Sistemi (TES) adı verilen yeni reform projesine hazır” bilgisini aktardı.

“Bu reform, zamanımızın en önemli zorluklarından biri olan nüfusun yaşlanması sorununa çözüm getirecek sürdürülebilir bir uzun vadeli emeklilik modeli oluşturmayı amaçlıyor. Böylece gelecekteki mali baskıların yönetilmesine yardımcı olurken, vatandaşlarımızın emeklilik dönemlerinde refahını artırmayı da hedefliyor” diye konuşan Kurtulan, “TES kapsamında, işverenler ve Devlet, çalışanların hesaplarına doğrudan katkı sağlayacak; böylece kamu, özel sektör ve çalışanlar arasında adil, dengeli ve ortak bir sorumluluk paylaşımı modeli oluşturulacak. Önümüzdeki yıllarda katılımcı sayısının 20 milyonu aşmasını, toplam fon büyüklüğünün ise GSYH’nin yaklaşık yüzde 10’una ulaşmasını bekliyoruz” dedi.

Kurtulan, “Bu genişlemenin bireysel refahı artıracağına, tasarruf davranışlarını güçlendireceğine ve makroekonomik istikrara katkı sağlayacağına inanıyoruz. Elbette önümüzde bazı zorluklar olacak. Bunların başında istikrarlı katkı toplama oranlarını sürdürmek ve düzenli ödemeleri güvence altına almak geliyor” diye konuştu.

“Bir diğer önceliğimiz ise emeklilik döneminde tasarrufların sistem içinde korunmasını ve bireylerin daha güvenli bir gelir elde etmesini sağlayacak yıllık gelir (anüite) ürünlerinin geliştirilmesidir” diyen Kurtulan, konuşmasını şöyle sürdürdü:

KAPSAYICI VE İLERİYE DÖNÜK BİR EMEKLİLİK SİSTEMİ

“Şu anda, emekliliğe ulaşan katılımcılar birikimlerini toplu olarak çekmeyi, programlı ödemelerle kademeli olarak almayı veya düzenli gelir sağlayan bir anüite planı satın almayı tercih edebiliyor. Ancak, katılımcıların yaklaşık yüzde 95’i toplu ödeme almayı tercih ediyor. Bu da sistemin uzun vadeli istikrarını zayıflatıyor. Anüite ürünlerinin, tasarrufların ekonomide kalmasını sağlayarak uzun vadeli gelir güvencesi açısından kritik bir rol oynayacağına inanıyoruz. Bu nedenle, paydaşlarımızla birlikte daha cazip anüite seçenekleri geliştirmek için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Vizyonumuz net: bireyleri yalnızca emeklilikte korumakla kalmayan, aynı zamanda ülkemizin uzun vadeli ekonomik istikrarına da katkıda bulunan sürdürülebilir, kapsayıcı ve ileriye dönük bir emeklilik sistemi inşa etmek.”